18/10/2008
ΠΑΤΡΙΚΙΟΙ ΚΑΙ ΠΛΗΒΕΙΟΙ
Πώς
τα χρηματιστήρια και οι Τράπεζες μαζεύουν το χρήμα σου και όταν πια δεν έχεις
άλλο να τους δώσεις, τότε στο παίρνουν υποχρεωτικά ...δια να μην φαλίρουν....
Γράφει ο Ανδρέας Μεταξάτος
Μια φορά και έναν καιρό σ´ ένα χωριό, ένας
άντρας ο Χάρης ανακοίνωσε στους χωρικούς ότι θα αγόραζε μαϊμούδες προς 10
δολάρια τη μία. Ξέροντας οι χωρικοί ότι υπήρχαν πολλές μαϊμούδες γύρω στο δάσος
πήγαν και τις έπιασαν.
Ο Χάρης αγόρασε χιλιάδες προς 10 δολάρια τη μία όπως είπε.
Το εμπόρευμα όμως λιγόστευε και οι χωρικοί σταμάτησαν να κυνηγάνε μαϊμούδες.
Ο Χάρης ξαναανακοινώνει ότι θα αγόραζε μαϊμούδες για 20 δολάρια τη μία. Οι
χωρικοί έτρεξαν και έπιασαν και άλλες μαϊμούδες. Σύντομα όμως οι μαϊμούδες
λιγόστεψαν κι άλλο, οπότε οι χωρικοί επέστρεψαν στα κτήματά τους.
Ο Χάρης ανακοινώνει πάλι ότι επειδή δεν υπάρχουν πλέον πολλές μαϊμούδες θα
αγόραζε τη μία προς 25 δολάρια. Οι χωρικοί πιάνουν και τις λίγες που έμειναν.
Ο Χάρης τούς λέει καταλαβαίνω ότι δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστες μαϊμούδες
γι’ αυτό και εγώ θα σας δώσω 50 δολάρια τη μία. Αλλά επειδή πρέπει να φύγω για
την πόλη για δουλειές θα αναλάβει την αγοροπωλησία ο βοηθός μου.
Ο βοηθός φωνάζει τους χωρικούς και τους λέει. Κοιτάξτε τι έκανε ο Χάρης. Γέμισε
ένα στάβλο γεμάτο με μαϊμούδες, θα σας τις πουλήσω εγώ για 35 δολάρια τη μία
και όταν γυρίσει ο Χάρης τού τις πουλάτε εσείς για 50 δολάρια τη μία.
Οι χωρικοί στριμώχτηκαν μάζεψαν όλες τις οικονομίες τους και αγόρασαν όλες τις
μαϊμούδες. Δεν ξαναείδαν ούτε τον Χάρη , ούτε τον βοηθό του ....
Καλώς ήρθατε στη Wall Street καί σέ
παρόμοια ευαγή ιδρύματα ....
2/10/2008
ΠΕΜΠΤΗ πέννα
Του Νικου Νικολαου
Τα πάγια επιδόματα Δ.
υπαλλήλων
«Με αφορμή την απεργία
υπαλλήλων του υπ. Οικονομικών που εργάζονται στη Δ/νση Τελωνείων (Κεντρική
Υπηρεσία) και στις Υπηρεσίες Τελωνείων καθώς και τη δήλωση του αρμόδιου
υπουργού ότι τα επιδόματα αυτά διατηρούνται και μετά την ένταξη των ειδικών
λογαριασμών στον κρατικό προϋπολογισμό, τίθεται και πάλι ένα σημαντικό πολιτικό
ζήτημα: τα πάγια επιδόματα που λαμβάνουν μερικές χιλιάδες δημοσίων υπαλλήλων για
εργασία εντός του νομίμου ωραρίου.
Τα επιδόματα και οι παροχές που
λαμβάνουν όλοι (80.000) οι διοικητικοί υπάλληλοι αρμοδιότητας του υπουργείου
Οικονομίας και Οικονομικών που υπηρετούν, ξεπερνούν ακόμη και τις αμοιβές των
καθηγητών στα πανεπιστήμια. Ενδεικτικά: ένας από τους υπαλλήλους αυτούς με 25
χρόνια υπηρεσία λαμβάνει για εργασία εντός του νόμιμου ωραρίου καθαρές μηνιαίες
αποδοχές (περιλαμβάνεται το πάγιο μηνιαίο επίδομα που προέρχεται από την έμμεση
φορολογία ΔΙΒΕΕΤ/ΔΕΤΕ/ΔΕΧΕ, πάγιο μηνιαίο ειδικό επίδομα με τη μορφή εξόδων
κίνησης -χωρίς να μετακινούνται):
α) Απόφοιτος Δημοτικού 2.800
ευρώ, β) απόφοιτος Λυκείου 3.500 ευρώ, γ) ΑΕΙ 4.000 ευρώ και αν σε επιλέξουν,
με τις γνωστές διαδικασίες, προϊστάμενο σε μία από τις γενικές δ/νσεις 6.500
ευρώ (οι μηνιαίες απολαβές του προϊσταμένου γενικής δ/νσης αναφέρονται στο έτος
2005, σήμερα ίσως φτάνουν τις 7.500 ευρώ το μήνα!!!).
Επιπλέον, όλοι οι παραπάνω
φορολογούνται με ειδικό τρόπο: το 50% από το ειδικό πάγιο μηνιαίο επίδομα
φορολογείται μόνο με 15%. Ποσοστό από τις πρόσθετες αποδοχές, με απόφαση του
υπουργού Απασχόλησης (ΦΕΚ 603/24/04/2007), χορηγείται ως επιπρόσθετη προσαύξηση
στη σύνταξη από το ΤΕΑΔΥ και μάλιστα τη δικαιούνται και οι υπάλληλοι του υπ.
Οικονομικών που είναι συνταξιούχοι από την 01/11/1990!!! Από το 2003 έχουν
πρόσθετες δωρεάν παροχές υγείας σε ιδιωτικά πολυτελή νοσοκομεία (Ιατρικό Κέντρο
Αθηνών, Ερρίκος Ντυνάν κ.ά.).
Εργάζομαι 25 χρόνια στο
Δημόσιο, ΔΕ κατηγορία (Περιφέρεια Δυτ. Ελλάδας / Τμήμα Αλλοδαπών Ν. Ηλείας), με
δέκα (10) χρόνια προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα, 2,5 χρόνια στρατιώτης, παίρνω
(προ φόρου) 1.188 ευρώ τον μήνα, ούτε ένα ευρώ επιπλέον, φορολογούμαι με
συντελεστή 30%, νοσηλεύομαι στο ...ΕΣΥ και θα 'παιρνα -αν μπορούσα να φύγω-
συνολική σύνταξη 850 ευρώ!!!
Δεν έχουμε τίποτε με κανέναν
εργαζόμενο, όμως δικαιούμαστε όλοι εμείς να ρωτήσουμε πότε και πώς θα
αντιμετωπίσει το ζήτημα αυτό η Βουλή και πρωτίστως η κυβέρνηση εν όψει του νέου
και ενιαίου μισθολογίου.
Ελπίζω και πιστεύω να τύχω
συγκεκριμένης απάντησης».
Στάθης Χ. Χριστοδουλόπουλος
Μακρίσια Ν. Ηλείας
Πανίσχυρα και χρυσοπληρωμένα
τα «ρετιρέ»των ΔΕΚΟ
Βασίλης Ζήρας
Κατά 75% υψηλότερες από τον
μέσο ακαθάριστο μισθό στο σύνολο της οικονομίας είναι οι αποδοχές των 82.500
εργαζομένων στις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς.
Η τεράστια αυτή απόκλιση μεταξύ
των αμοιβών στον ιδιωτικό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που οδήγησε κάποτε
τον Ανδρέα Παπανδρέου να χαρακτηρίσει «ρετιρέ» τους εργαζομένους στις ΔΕΚΟ,
αντανακλά αφενός μεν την ισχύ των οργανωμένων συντεχνιών που με την αρωγή των
πολιτικών προϊσταμένων τους εξασφαλίζουν κάθε χρόνο υψηλές αυξήσεις, επισήμως
και ανεπισήμως, πάνω και κάτω από τραπέζι, αφετέρου δε τις συνθήκες της ατύπως,
πλην όμως πλήρως απορυθμισμένης αγοράς εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της
οικονομίας, χαρακτηριστικά της οποίας είναι η απλήρωτη ή αδήλωτη εργασία και
υπερεργασία, οι συμβάσεις έργου που υποκρύπτουν εξαρτημένες σχέσεις μισθωτής
απασχόλησης και η μερική απασχόληση, η οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι στην
πραγματικότητα πλήρης, αλλά κατά το ήμισυ «μαύρη».
Επιδόματα
Αντίθετα στους εργαζομένους
στις ΔΕΚΟ καταβάλλονται όλα τα προβλεπόμενα από τις γενικές και κλαδικές
συμβάσεις εργασίας επιδόματα, πληρώνονται μέχρι κεραίας οι υπερωρίες, τηρούνται
τα ωράρια εργασίας, δίνονται όλα τα ρεπό. Το πρόβλημα είναι ότι πολύ συχνά
καταβάλλονται επιδόματα θέσης και σε εργαζομένους που δεν τα δικαιούνται ή
μετατάσσονται υπάλληλοι σε θέσεις καλύτερα αμειβόμενες ή πληρώνονται υπερωρίες
που δεν έγιναν ποτέ, με αποτέλεσμα να αυξάνεται με πλασματικές αμοιβές το
μισθολογικό κόστος σε επίπεδα αντιστρόφως ανάλογα της ποιότητας των υπηρεσιών
που προσφέρουν οι ΔΕΚΟ.
Σύμφωνα με τα τελευταία
διαθέσιμα στοιχεία, οι μέσες μικτές ετήσιες αποδοχές στις ΔΕΚΟ (πριν από την
τελευταία σύμβαση εργασίας) φτάνουν τα 43.823 ευρώ, έναντι 25.022 ευρώ στο
σύνολο της οικονομίας. Στις εισηγμένες υπό δημόσιο έλεγχο επιχειρήσεις, οι
μέσες μικτές αποδοχές ξεκινούν από τα 40.657 ευρώ στην Εταιρεία Ύδρευσης και
Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης και φτάνουν τις 69.653 ευρώ στα Ελληνικά Πετρέλαια.
Στις μη εισηγμένες οι χαμηλότερες ετήσιες μικτές αποδοχές είναι αυτές των
εργαζόμενων στο Ταμείο Εθνικής Οδοποιίας (31.545 ευρώ) και φτάνουν τις 62.903
ευρώ στη ΔΕΠΑ.
Η απόκλιση των αμοιβών μεταξύ
δημόσιου και ιδιωτικού τομέα διευρύνθηκε κατά πάσα πιθανότητα την τελευταία
διετία, παρά το γεγονός ότι η σύμβαση προέβλεπε ονομαστική αύξηση μισθών 3% για
το 2006 και 4% για το 2007 και συνολική αύξηση του μισθολογικού κόστους 5% και
6% αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος οι μέσες
ακαθάριστες ονομαστικές αποδοχές στις ΔΕΚΟ αυξήθηκαν τελικά κατά 7% το 2006 και
κατά 7,1% πέρυσι, καθώς εξακολουθούν να υπάρχουν «παράθυρα» για καταστρατήγηση
της επίσημης σύμβασης. Οι εργαζόμενοι συμφωνούν μεν σε χαμηλές ονομαστικές
αυξήσεις, αλλά οι αποδοχές τους αυξάνονται με διάφορα τρικ, όπως εικονικές
υπερωρίες, παροχές που δεν δικαιούνται, μετατάξεις σε θέσεις που έχουν υψηλά
επιδόματα κ.ά. Και επειδή όλα αυτά τα τρικ δεν μπορούν να εφαρμοστούν στο
σύνολο του προσωπικού, δημιουργούνται μισθολόγια πολλών ταχυτήτων, ακόμη και
μέσα στην ίδια εταιρεία.
Διευθυντές και γιατροί με
μισθούς καθαρίστριας
Ριζικές αλλαγές στο καθεστώς
αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων σχεδιάζεται το 2009
Του Λεωνίδα Στεργίου
Ότι πιο παράλογο και
αντιπαραγωγικό θα μπορούσε να υπάρχει σ' ένα μισθολόγιο, το συναντάμε σε αυτό
του Δημοσίου. Βασικά χαρακτηριστικά είναι η έλλειψη κινήτρων παραγωγικότητας
και η έλλειψη διαφάνειας.
Το υπ. Οικονομίας και
Οικονομικών έχει ήδη ξεκινήσει «επιχείρηση» καταγραφής του τρόπου με τον οποίο
κατανέμονται τα κονδύλια σε κάθε υπουργείο και φορέα μέχρι την τελευταία
υπηρεσία. Στόχος είναι η ριζική αλλαγή του μισθολογίου στο Δημόσιο από το 2009,
αναφέρει στην «Κ» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Νίκος Λέγκας και προσθέτει:
«Στόχος είναι ένα πιο δίκαιο μισθολόγιο, το οποίο να συνδέει την αμοιβή με την
αποτελεσματικότητα. Ήδη, το πρώτο βήμα έγινε στην εισοδηματική πολιτική του
2008, στην οποία ενσωματώθηκε στο μισθό το 1/3 του επιδόματος παραγωγικότητας.
Επίσης, θα καταργήσουμε τους Ειδικούς Λογαριασμούς».
Ανισότητες
Σήμερα, δημόσιοι υπάλληλοι με
ακριβώς τα ίδια προσόντα και με τα ίδια χρόνια υπηρεσίας παίρνουν διαφορετικούς
μισθούς, όχι μόνο από υπουργείο σε υπουργείο, αλλά και μεταξύ υπηρεσιών ή
φορέων του ίδιου του υπουργείου. Οι αποκλίσεις αυτές στο μισθολόγιο του
Δημοσίου φτάνουν μέχρι το 88%. Παράδειγμα αποτελεί ο υπάλληλος με 33 χρόνια
υπηρεσία και με πτυχίο στο υπουργείο Εργασίας (2.070 ευρώ τον μήνα) και ο
αντίστοιχος υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών (3.890 ευρώ). Διευκρινίζεται
ότι πρόκειται για μεικτές αποδοχές με τα βασικά επιδόματα (παιδιού, πτυχίου
κ.λπ). Επίσης, σε κάποιους δημοσίους υπαλλήλους χορηγούνται και άλλες
ενισχύσεις, όπως ειδικό επίδομα πληροφορικής, έξοδα μετακίνησης, αποζημιώσεις για
συμμετοχή σε επιτροπές κ.ά. Οι ενισχύσεις αυτές φτάνουν στο 1,3 δισ. ευρώ τον
χρόνο και δεν υπάρχει κάποιος κεντρικός και αποτελεσματικός έλεγχος για το πώς
χορηγούνται. Επιπλέον, τα ποσά αυτά ενισχύονται με κονδύλια των ειδικών
λογαριασμών που ανέρχονται σε περίπου 4 δισ. ευρώ.
Οσο κι αν φαίνονται υψηλοί οι
μισθοί ορισμένων υπουργείων, η σύνταξη θα υπολογισθεί χωρίς τα επιδόματα. Ομως,
τα επιδόματα είναι αυτά που υπερδιπλασιάζουν τις αποδοχές. Για παράδειγμα, ένας
διευθυντής υπουργείου με μηνιαίες αποδοχές άνω των 2.500 ευρώ θα πάρει σύνταξη
περίπου 1.000 ευρώ (80% των συντάξιμων αποδοχών). Ομως, με απόφαση της
Ολομέλειας της Βουλής το 1991, στον υπάλληλο της Βουλής χορηγείται σύνταξη
βάσει του 100% των συντάξιμων αποδοχών, στις οποίες λαμβάνονται υπόψη και τα
επιδόματα και μάλιστα προσαυξημένα.
Τι άλλο έχει εντοπιστεί;
Ενδεικτικά, υπάλληλοι στη Βουλή που αμείβονται καλύτερα από διευθυντή
υπουργείου, υπάλληλοι δημόσιων υπηρεσιών χωρίς πανεπιστημιακά προσόντα να
παίρνουν μεγαλύτερο μισθό από ιατρό κ.λπ. Και αυτό κυρίως διότι οι υπάλληλοι
της Βουλής λαμβάνουν 16 μισθούς τον χρόνο και όχι 14, όπως οι υπόλοιποι.
Σήμερα το υπουργείο Οικονομικών
δεν έχει ακριβή εικόνα για το πού πάνε 16 δισ. ευρώ τον χρόνο, τα οποία
κατανέμονται σε υπουργεία, φορείς, δήμους κ.λπ. Το νέο σύστημα ονομάζεται
Προϋπολογισμός Προγραμμάτων (το σημερινό ονομάζεται Προϋπολογισμός Κονδυλίων)
και θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή μέχρι το φθινόπωρο για όλα τα υπουργεία. Τώρα
εφαρμόζεται πιλοτικά στο υπουργείο Πολιτισμού.
- Η σύνταξη μιας καθαρίστριας
στη Βουλή, ύστερα από 29 έτη εργασίας, ξεπερνά τα 1.600 ευρώ, όταν η αντίστοιχη
σύνταξη διευθυντού ενός υπουργείου ανέρχεται σε περίπου 960 ευρώ. Η απόκλιση
αυτή, σχεδόν 80%, προκύπτει διότι στον υπολογισμό της σύνταξης των υπαλλήλων
της Βουλής λαμβάνονται υπόψη και τα επιδόματα και μάλιστα προσαυξημένα κατά ένα
ποσοστό. Ετσι, προκύπτει το εξής παράδοξο: Η σύνταξη των υπαλλήλων της Βουλής
είναι κατά τι (περίπου 15%) υψηλότερη από τον τελευταίο μισθό!
- Ο μισθός ενός γιατρού,
επιμελητή Α΄ που εργάζεται στο ΕΣΥ, είναι σήμερα περίπου 2.500 ευρώ τον μήνα.
Δηλαδή αμείβεται με λιγότερα κατά 300 ευρώ έως 1.300 ευρώ, σε σχέση με έναν
υπάλληλο του υπουργείου Οικονομικών με σχεδόν τα ίδια χρόνια εργασίας.
- Οι μεικτές αποδοχές ενός
υπαλλήλου που εργάζεται στο υπουργείο Οικονομίας ως εφοριακός φτάνουν μέχρι τα
3.890 ευρώ τον μήνα. Ο αντίστοιχος συνάδελφός του, επίσης του υπουργείου
Οικονομίας, που εργάζεται στην ΕΣΥΕ, παίρνει 3.510 ευρώ τον μήνα. Εννοείται ότι
έχουν ακριβώς τα ίδια τυπικά προσόντα και τα ίδια χρόνια υπηρεσίας.
Το σύντομο χρονικό προς
τα... μπόνους
1. Η ιστορία ξεκίνησε το 1992,
όταν δόθηκε στους εφοριακούς ως μπόνους το 3% των εσόδων που υπερέβαιναν τους
στόχους
2. Σταδιακά τα μπόνους
ονομάστηκαν ΔΙΒΕΕΤ και άρχισαν να χρηματοδοτούνται από τους φόρους υπέρ τρίτων
που εισπράττουν οι ΔΟΥ
3. Σταδιακά, επίσης,
επεκτάθηκαν σε όλους τους υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών
και τελικά σε όλους τους εποπτευόμενους φορείς
4. Το 2004 άρχισε να χορηγείται
και στους εργαζόμενους της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, που ήταν οι
τελευταίοι που δεν το έπαιρναν
Το αρκτικόλεξο (ΔΙΒΕΕΤ)
Του Βασίλη Ζήρα
Γιατί 40.000 δημόσιοι
υπάλληλοι, δηλαδή σχεδόν ένας στους δέκα θέλουν να μεταταγούν στο υπουργείο
Οικονομίας και Οικονομικών; Γιατί κανένας δεν θέλει να φύγει από το
συγκεκριμένο υπουργείο; Γιατί τα φροντιστήρια για υποψήφιους στους διαγωνισμούς
του ΑΣΕΠ κάνουν ειδική αναφορά στις εξετάσεις για την πρόσληψη υπαλλήλων στο
υπουργείο Οικονομικών και έχουν υψηλότερα δίδακτρα; Τι είναι αυτό που ενώνει
όλες τις συνδικαλιστικές παρατάξεις, όλων των σωματείων εργαζομένων του
υπουργείου; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα η απάντηση είναι μια: ΔΙΒΕΕΤ. Το
αρκτικόλεξο αυτό αντιστοιχεί με σχεδόν ένα δεύτερο μισθό, καθιστά τους
υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών από τους πλέον
υψηλόμισθους του δημόσιου τομέα και σημαίνει «Δικαιώματα Βεβαίωσης και
Είσπραξης Εσόδων υπέρ Τρίτων».
Τα ΔΙΒΕΕΤ είναι η επιτομή του
παραλογισμού, των ανισοτήτων και των συντεχνιακών πρακτικών που διαμόρφωσαν το
μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων από καταβολής ελληνικού κράτους.
Η ιστορία των ΔΙΒΕΕΤ ξεκινά το
1992, όταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Στέφανος Μάνος έδωσε ως μπόνους σε έναν
περιορισμένο αριθμό ελεγκτών εφοριακών το 3% των εσόδων που υπερέβαιναν τους
στόχους του προϋπολογισμού. Σταδιακά και επειδή το πλεόνασμα εσόδων δεν είναι
κανόνας αλλά εξαίρεση στη σύγχρονη δημοσιονομική ιστορία του ελληνικού
δημοσίου, τα μπόνους για να συνεχίσουν να καταβάλλονται, ονομάστηκαν ΔΙΒΕΕΤ και
άρχισαν να χρηματοδοτούνται από τους φόρους υπέρ τρίτων που εισπράττουν οι ΔΟΥ.
Επίσης, σταδιακά με διάφορες αποφάσεις των υπουργών Οικονομίας, με άλλες
ονομασίες και άλλες πηγές πόρων επεκτάθηκαν σε όλους τους υπαλλήλους του
υπουργείου Οικονομικών, στη συνέχεια στους υπαλλήλους του πρώην υπουργείου
Εθνικής Οικονομίας και του Γενικού Λογιστηρίου και τελικά σε όλους τους
υπαλλήλους των εποπτευόμενων φορέων του ΥΠΟΙΟ, από το Ελεγκτικό Συνέδριο, έως
το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τον ΟΔΔΥ. Το 2004 άρχισε να χορηγείται
και στους εργαζόμενους της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, που ήταν οι
τελευταίοι που δεν το έπαιρναν.
Έτσι, οι τελωνιακοί έχουν το
ΔΕΤΕ που σημαίνει «Δικαιώματα Εκτέλεσης Τελωνειακών Εργασιών» και
χρηματοδοτείται από την παρακράτηση ενός ποσοστού επί των εισαγωγών, εξαγωγών
και μεταφορτώσεων φορτίων στα τελωνεία της χώρας. Αντίστοιχα, οι υπάλληλοι του
Γενικού Χημείου του Κράτους έχουν τα Δικαιώματα Εκτέλεσης Χημικών εργασιών
(ΔΕΧΕ), που επιβαρύνουν το κόστος των χημικών αναλύσεων, ενώ το αντίστοιχο
επίδομα των υπαλλήλων του πρώην υπουργείου Εθνικής Οικονομίας χρηματοδοτείται
με ποσοστό επί των χρηματοδοτούμενων ιδιωτικών επενδύσεων.
Το περίεργο με αυτά τα
επιδόματα είναι ότι τα καλύπτει ένα πέπλο σιωπής και αδιαφάνειας. Ενώ όλες οι
άλλες αυξήσεις μισθών και επιδομάτων ανακοινώνονται με τυμπανοκρουσίες, για να
ενισχύσουν το κοινωνικό προφίλ της εκάστοτε κυβέρνησης και του υπουργού
Οικονομίας, οι αναπροσαρμογές των ΔΙΒΕΕΤ και των παρόμοιων επιδομάτων γίνονται
σιωπηρά, προφανώς για να μην προκαλέσουν τις αντιδράσεις των άλλων δημοσίων
υπαλλήλων και των άλλων υπουργών. Σήμερα, τα ΔΙΒΕΕΤ ξεκινούν από 600 ευρώ
περίπου και κλιμακώνονται έως τα 1.500, ανάλογα με τα έτη υπηρεσίας και την
κατηγορία εκπαίδευσης του υπαλλήλου, όταν οι βασικοί μισθοί είναι μεταξύ 650
και 1.550 ευρώ μεικτά.
Επιπλέον, τα επιδόματα αυτά δεν
είναι μόνο μεγάλα, αλλά έχουν και ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση. Φορολογούνται
κατά το ήμισυ αυτοτελώς με ποσοστό 15%. Το τελευταίο διάστημα και εξαιτίας των
σχεδίων για κατάργηση των ειδικών λογαριασμών απ’ όπου χρηματοδοτούνται αυτά τα
επιδόματα, στις τάξεις των υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομίας κυκλοφορεί μια
φήμη που τους προκαλεί φρίκη: να μπουν όλα αυτά τα έσοδα σε έναν κοινό
λογαριασμό και να μοιραστούν ισόποσα σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους...
Πατρίκιοι και πληβείοι
Του Στέλιου Κράλογλου
Βαθαίνει διαρκώς το μισθολογικό
χάσμα μεταξύ των λεγόμενων "ρετιρέ" και των υπόλοιπων υπαλλήλων στις
δημόσιες επιχειρήσεις, καθώς διαρκώς εμφανίζονται νέα στοιχεία για προνομιακές
αμοιβές στις ΔΕΚΟ, τα οποία φαίνεται να ξεπερνούν και τις ακραίες εκτιμήσεις
που διατύπωναν κορυφαίοι υπουργοί τις κυβέρνησης.
Ο κρατικός προϋπολογισμός
συνεχίζει να αιμοδοτεί τις ζημιογόνες επιχειρήσεις με απίστευτα υψηλά κονδύλια,
προκειμένου να συντηρούνται οι υπέρογκοι μισθοί ορισμένων εκ των στελεχών, τα
οποία είτε μέσω διαιτησίας είτε μέσω επιδομάτων και άλλων "παραθύρων"
βρίσκουν τρόπους να απολαμβάνουν υπερδιπλάσιες αμοιβές από τους συνάδελφους
τους. Και η κυβέρνηση παρακολουθεί την κατάσταση αυτή με σταυρωμένα τα χέρια,
καθώς πολλές φορές για πολιτικούς και άλλους λόγους δεν επιχειρούσε
παρεμβάσεις. Είναι δυνατόν μια ελλειμματική δημόσια επιχείρηση με έσοδα 118
εκατ. ευρώ να δαπανά για μισθούς 387 εκατ. ευρώ; Και όμως είναι...
Πλέον οι 5 μεγάλες ζημιογόνες
ΔΕΚΟ, παρά τα υπέρογκα χρέη και την προβληματική οικονομική διαχείριση τους,
καταφέρνουν να δαπανούν 75% των λειτουργικών δαπανών τους για την μισθοδοσία.
Υπάρχουν μάλιστα και υπάλληλοι πολυτελείας, οι οποίοι αμείβονται με αποδοχές
ακόμα μεγαλύτερες και από το διευθύνοντα σύμβουλο της επιχείρησης!
Στα γραφεία των υπουργών
χτύπησε συναγερμός, όταν έφθασαν οικονομικά στοιχεία τα οποία δείχνουν την εξής
εικόνα:
* Η αμοιβή του διευθύνοντος
συμβούλου του ΗΣΑΠ είναι η 70η υψηλότερη μεταξύ των αμοιβών των εργαζομένων
στον Οργανισμό.
* Οι νέοι γενικοί διευθυντές
του Ομίλου ΟΣΕ λαμβάνουν τις μισές αμοιβές των υψηλά αμειβομένων υπαλλήλων του
Οργανισμού. Οι αμοιβές αυτές, αναφέρουν οι πληροφορίες, είναι τόσο υψηλές ώστε
ξεπερνούν και τις αποδοχές του διευθύνοντος συμβούλους του ΟΣΕ.
Εύλογη δυσφορία προκαλεί και η
εξής μαγική εικόνα. Δημόσιες επιχειρήσεις με περιορισμένα έσοδα να δαπανούν για
μισθοδοσία ποσά που ξεπερνούν τις δυνατότητές τους. Εντύπωση προκαλούν στοιχεία
τους υπουργείου οικονομίας τα οποία αναφέρουν τα εξής:
* Ο "πρωταθλητής" των
ελλειμμάτων μεταξύ των ΔΕΚΟ, ο ΟΣΕ εμφανίζει το 2007 έσοδα ύψους 118 εκατ. ευρώ
και δαπάνες μισθοδοσίας 387 εκατ. ευρώ.
* Στην εξίσου
"πολύπαθη" ΕΘΕΛ τα έσοδα πέρυσι έφθασαν 195 εκατ. ευρώ, αλλά το
κόστος για τη μισθοδοσία άγγιξε τα 282 εκατ. ευρώ!
* Στον ΗΣΑΠ είναι ελαφρώς
καλύτερα τα πράγματα, καθώς τα έσοδα ανήλθαν στα 93,6 εκατ. ευρώ και η
μισθοδοσία στα 90,6 εκατ. ευρώ.
* Στον ΗΛΠΑΠ τα έσοδα ανήλθαν
στα 45,24 εκατ. ευρώ και οι μισθοί στα 63,6 εκατ. ευρώ.
* Στην ΕΑΣ με έσοδα 74 εκατ.
ευρώ η μισθοδοσία ανήλθε στα 83 εκατ. ευρώ.
Διαιτησία για σίγουρες
αυξήσεις
Σύμφωνα με κυβερνητικούς
παράγοντες, η υπέρβαση της μισθολογικής πολιτικής και των συλλογικών
διαπραγματεύσεων γινόταν μέσω του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, στον
οποίο προσέφευγαν οι σύλλογοι των εργαζομένων. Στη συντριπτική πλειονότητα των
περιπτώσεων, η απόφαση έκλεινε υπέρ του συλλόγου. Γνώστης της κατάστασης
αφηγείται περίπτωση, κατά την οποία ενώ το Δημόσιο είχε προτείνει σε μεγάλη
προβληματική ΔΕΚΟ αυξήσεις 5% και οι εργαζόμενοι ζητούσαν 12%, ο ΟΜΕΔ αποφάσισε
για 9,5%. Άλλη περίπτωση είναι η κατάργηση του εγχειρήματος υπουργού Μεταφορών
επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ να επιβάλλει νέο Γενικό Κανονισμό Προσωπικού στην
Ολυμπιακή, με εθελουσία έξοδο εργαζομένων και διαχωρισμό των λειτουργιών της
εταιρείας.
14/4/2008
Πενία συντεχνίας απεργάζεται
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ μεταξύ των συνδικάτων
και της κυβέρνησης, που επαναλαμβάνεται κάθε φορά, που κάθε κυβέρνηση επιχειρεί
να αλλάξει τα εργασιακά ή συνταξιοδοτικά δεδομένα κλάδων του Δημοσίου,
ευρύτερου δημόσιου και δημοτικού τομέα, μοιάζει με ταξική αντιπαράθεση, ενώ
πραγματικά πρόκειται για εμφύλια τραγωδία.Δεν είναι τόσο απλό και τόσο
αφοριστικό όσο φαίνεται. Είναι ο ένας πόλος αυτού, που σε συνδυασμό με τη δίψα
του κεφαλαίου για περισσότερο πλούτο, πάση θυσία, αποτελούν την ελληνική
τραγωδία.ΚΑΙ ενώ αυτός, ο δεύτερος πόλος της αδηφαγίας των τραπεζών, των
επιχειρηματιών, των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοδημιούργητων
τυχοδιωκτών είναι καθαρός, αισχροκερδής και αντικοινωνικός με πολύ καθαρούς
τρόπους, ο πρώτος πόλος κρύβεται πίσω από αυτό που φαίνεται:Οι συνθήκες ζωής,
αμοιβής, παροχής, δικαιώματος, σύνταξης, επιδόματος, ατέλειας, προνομίων, είναι
αποτέλεσμα κρυφών, μυστικών, στη ζούλα νυχτερινών νομοθετημάτων και υπουργικών
αποφάσεων, που «βολεύουν» τους εργαζόμενους του Δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου
τομέα κατά περίπτωση.Ας μη βιαστούν οι αμύητοι να βγάλουν τα συμπεράσματά τους.
Η διαρκής διαπλοκή μεταξύ όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων με τους εργαζόμενους
και τούμπαλιν έχει δύο σκέλη. Ακριβώς όπως και οι υπό βιασμό γυναίκες.ΤΟ ένα
σκέλος είναι οι ψηφοθηρικές παροχές των κυβερνήσεων προς κλάδους εργαζομένων,
που περιλαμβάνουν και τις εξόφθαλμες παροχές για ποδηγέτηση εξουσιών, όπως
είναι οι κλάδοι των δικαστικών και των στρατιωτικών.ΤΟ άλλο σκέλος είναι οι
κλοπές των χρημάτων των εργαζομένων με το πάτσισμα. Η εκμετάλλευση των
κρατήσεων από τους μισθούς των εργαζομένων στη ΔΕΗ, από το 1966, για να πάνε σε
επενδύσεις είναι ένα τέτοιο εξόφθαλμο παράδειγμα.Η παρακράτηση των αποθεμάτων
των ασφαλιστικών ταμείων από το Δημόσιο, άτοκα, επί 4 (τέσσερις) δεκαετίες, που
ταΐσανε τις επενδύσεις αλλά και τις σπατάλες των κυβερνήσεων, είναι ένα άλλο
παράδειγμα.Η άρνηση του κράτους να πληρώνει αυξήσεις και, αντ' αυτού η
παραχώρηση επιδόματος καυσόξυλων, επιδόματος ημιόνου, επιδόματος οδοιπορικών 6
(έξι) ημερών από Αθήνα για Θεσσαλονίκη, και πάει λέγοντας, είναι ένα τρίτο
παράδειγμα.Το προνόμιο των εργαζομένων της ΔΕΗ να πληρώνουν τζάμπα ρεύμα, του
ΟΤΕ να πληρώνουν τζάμπα τηλέφωνο, της ΕΥΔΑΠ στο τζάμπα νερό, των τραπεζών να
παίρνουν σχεδόν άτοκα δάνεια, για να πούμε λίγα μόνο, δεν είναι πραγματικά
προνόμια. Είναι αυξήσεις μισθών, που δεν δόθηκαν ποτέ, και ανταλλαγή
δικαιωμάτων, που έγιναν αντικείμενο συναλλαγής για τον ίδιο πάντα ένα και
μοναδικό λόγο:Γιατί οι κυβερνήσεις, όλες οι κυβερνήσεις από το 1947 και μετά
(και αρκετές από το 1932) σκαρφίζονταν ένα σωρό πλάγιους τρόπους για να μην
πληρώσουν αυτά που έπρεπε να πληρώσουν στους εργαζόμενους. Και σκαρφίζονταν ένα
σωρό πλάγιους τρόπους να αντλήσουν τζάμπα χρήμα για να υλοποιήσουν όχι μόνο τις
δημόσιες επενδύσεις, αλλά και να πληρώσουν όλα τα λαμόγια, που θησαύρισαν και
θησαυρίζουν κολλημένοι σαν στρείδια πάνω στο δημόσιο. Είτε σαν κρατικοί
αξιωματούχοι είτε σαν ελεύθεροι επαγγελματίες.ΦΥΣΙΚΑ, όλα αυτά δεν θα μπορούσαν
να πραγματοποιηθούν αν οι διάφορες συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι
εργαζόμενοι οι ίδιοι δεν συναινούσαν σ' αυτή την άθλια διαπλοκή με τα τερτίπια
των κυβερνήσεων, που μπορεί να βοηθούσαν στο βολεμένο ροκάνισμα του δημόσιου
κορβανά, αλλά από την άλλη καθιστούσαν τους εργαζόμενους όμηρους και συνένοχους
σ' αυτή την αδιαφανή συνύπαρξη.Υπάρχει λύση; Φυσικά. Αν οι εργαζόμενοι
διεκδικήσουν όχι τις συντεχνιακές τους αδιαφανείς απολαβές. Αλλά αυτά που
ξεκάθαρα τους χρωστάει ο εργοδότης.Όχι σαν αντίπαλοι με τις κυβερνήσεις σ' έναν
εμφύλιο εκμαυλισμό. Αλλά σαν εργαζόμενοι απέναντι σε εργοδότη. Σαν πολίτες
απέναντι σε εκλεγμένο διαχειριστή.Αλλά, για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα οι
εργαζόμενοι να πάψουν να είναι διαπλεκόμενοι με το κράτος.
13/03/2008
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ-ΤΕΤΡΑΔΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ -
Τα προκλητικά προνόμια των
συντεχνιών
Το κράτος επί χρόνια
χρηματοδοτεί τις διεκδικήσεις ολιγάριθμων ομάδων εργαζομένων σε ΔΕΚΟ, ΟΤΑ και
κρατικές τράπεζες
Τον χειμώνα του 1951 ο Γεώργιος
Καρτάλης, η πιο έντιμη και προοδευτική φωνή στην Ελλάδα την επαύριο του
εμφυλίου πολέμου, σαν υπουργός Συντονισμού στην κυβέρνηση του στρατηγού
Πλαστήρα, προσπαθούσε να βάλει τάξη στα ερειπωμένα οικονομικά και να ανορθώσει
την κατεστραμένη οικονομία. Ο Καρτάλης βρήκε τότε απέναντί του την οικονομική
ολιγαρχία που είχε λεηλατήσει τις πιστώσεις του σχεδίου Μάρσαλ αλλά και τις
συντεχνίες, με πρώτη εκείνη των υπαλλήλων της Τραπέζης της Ελλάδος. Αλλά ο
Καρτάλης ήταν αγωνιστής και ήξερε να απαντά στις προκλήσεις. Εστειλε, λοιπόν,
τον νεαρό συνεργάτη του, Δημ. Χαλικιά (που μετά το ’81 έγινε διοικητής στην
Τράπεζα της Ελλάδος), και πήρε από την τράπεζα το μισθολόγιο των υπαλλήλων, που
ήταν και τότε όπως και τώρα από τα υψηλότερα στη χώρα. Με τα στοιχεία - φωτιά
στα χέρια, λοιπόν, ο Καρτάλης παίρνει στο τηλέφωνο τον Γιάννη Αλευρά που τότε
ήταν πρόεδρος της ΟΤΟΕ και του λέει: «Αν αύριο η απεργία δεν ανασταλεί, θα
δημοσιευθεί σε όλες τις εφημερίδες το μισθολόγιό σας». Ούτε λόγος, βέβαια, ότι
την επομένη όλοι γύρισαν στις δουλειές τους!
Η ιστορία είναι διδακτική
επιστήμη και το παράδειγμα που παρετέθη οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η εκλεγμένη
από τον λαό κυβέρνηση δεν μπορεί να θεάται αδιάφορη στην κατάληψη του κράτους
και τη λεηλασία κοινωνικών αγαθών (όπως το ρεύμα, το δημόσιο χρήμα, η
καθαριότητα κ.λπ.) από αδίστακτες συντεχνίες. Πρέπει να αντιδρά και με μέτρα
που εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων και υπηρεσιών,
αλλά προπαντός με τα όπλα της ενημέρωσης που προσφέρει η δημοκρατία,
προκειμένου να διαφωτίσει την κοινωνία και να την ενεργοποιήσει στην αντίστασή
της στην αυθαιρεσία των συντεχνιών. Και η ενημέρωση αρχίζει πρώτα απ’ όλα από
την αποκάλυψη των προνομίων. Στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία, το
εμπόριο, τις υπηρεσίες κ.λπ. είναι πάνω από 4,5 εκατομμύρια άτομα, στη
συντριπτική πλειοψηφία τους χαμηλόμισθοι, με αποδοχές που ξεκινάνε από τον
κατώτατο μισθό των 756 ευρώ τον μήνα για να φτάσουν για κοπιαστική δουλειά 8
ωρών και πλέον τα 1.500-1.800 ευρώ. Αυτοί δεν απεργούν, ίσως γιατί δεν
αποτολμούν, φοβούμενοι την απόλυση και την ανεργία και ίσως γιατί δεν έχουν
αξιόπιστα συνδικάτα να τους εκπροσωπούν.
Ποιοι απεργούν ανά τακτά,
μάλιστα, διαστήματα, τα τελευταία 50 χρόνια; Οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα,
και μάλιστα όχι οι δημόσιοι υπάλληλοι που είναι οι περισσότεροι, αλλά οι
ολιγάριθμες ομάδες που εργάζονται στις ΔΕΚΟ, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, την καθαριότητα
των δήμων κ.λπ., και στις κρατικές τράπεζες, με πρώτη την Τράπεζα της Ελλάδος.
Είναι τυχαίο ότι αυτές οι ολιγάριθμες ομάδες, που στην ουσία συμπεριφέρονται
σαν οι ΔΕΚΟ να είναι ιδιοκτησία τους, και συνεπώς σαν να έχουν το δικαίωμα να
τις κλείνουν όποτε έχουν νέες διεκδικήσεις, αποκαλούνται, όχι μόνο από τη
σημερινή κυβέρνηση αλλά από όλες τις κυβερνήσεις της τελευταίας 50ετίας,
προνομιούχες; Οταν ο Ανδρέας Παπανδρέου τις απεκάλεσε ρετιρέ, το 1983, δεν ήταν
συμπτωματικό. Είχε κερδίσει στις εκλογές του 1981 το 48% του ελληνικού λαού και
όμως αυτή η λαοπρόβλητη κυβέρνηση όταν προσπάθησε με την υποτίμηση της δραχμής
και τον ετεροχρονισμό της ΑΤΑ να αποτρέψει την επερχόμενη κρίση της οικονομίας,
βρήκε απέναντί της όχι τον λαό αλλά τους κρατικοδίαιτους συνδικαλιστές της ΔΕΗ,
του ΟΤΕ, της Τράπεζας Ελλάδος κ.λπ. που κατέβασαν τους διακόπτες για να
νεκρώσουν την δημόσια ζωή. Ο Ανδρέας βέβαια είχε κουράγιο και δύναμη και
προσωρινά τους τσάκισε αλλά το κόμμα του και ειδικά η τριανδρία Γεννηματά -
Τσοχατζόπουλου - Λαλιώτη που αντλούσε την κομματική της εξουσία από τους
συνδικαλιστές τους αποκατέστησε γρήγορα, τους ξανάδωσε δύναμη και ταλαιπωρούν
μέχρι σήμερα την ελληνική κοινωνία. Μόνο ο Ξενοφών Ζολώτας σαν πρωθυπουργός το
’91 βρήκε το θάρρος να επιστρατεύσει τους εργαζόμενους στην καθαριότητα, οι
οποίοι κατ’ έτος, Απόκριες, Πάσχα, Χριστούγεννα, κατέρχονται σε απεργία
γεμίζοντας τις πόλεις σκουπίδια για να εκβιάσουν την εκάστοτε κυβέρνηση.
Οι συντεχνίες έχουν
καλλιεργήσει τον μύθο ότι έχουν καλύτερες αποδοχές, υψηλότερες συντάξεις κ.λπ.
γιατί έχουν ισχυρά ταμεία που τα προικοδοτούν με τις μεγάλες εισφορές τους. Δεν
είναι αλήθεια όμως αυτό! Από τα στοιχεία του τακτικού προϋπολογισμού προκύπτει
ότι η επιχορήγηση που δίνει το κράτος, δηλαδή ο Ελληνας φορολογούμενος για τη
συμπλήρωση της σύνταξης, στον ασφαλισμένο στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ θα είναι εφέτος 3.666
ευρώ, στον ασφαλισμένο στον ΟΓΑ 4.930 ευρώ και στον ασφαλισμένο στον ΟΑΕΕ
(ΤΕΒΕ, ΤΑΕ - ΤΣΑ) 627 ευρώ. Αντίθετα η κρατική επιχορήγηση στο Ασφαλιστικό
Ταμείο του ΟΤΕ φθάνει τα 9.346 ευρώ ανά ασφαλισμένο το έτος και στο Ασφαλιστικό
Ταμείο της ΔΕΗ τα 16.212 ευρώ.
Αυτά είναι τα κεκτημένα που
δήθεν κατεκτήθησαν με αγώνες. Είναι στην ουσία πόροι του κοινωνικού συνόλου,
χρήματα των φορολογουμένων που αντί να πάνε στους 1 εκατ. συνταξιούχους του ΙΚΑ
που η μέση σύνταξή τους φθάνει τα 600 ευρώ(!), πάνε στους 29.300 συνταξιούχους
που έχουν συντάξεις από 2.000 ευρώ και πάνω!!! Και περιττό να πούμε ότι με το
νομοσχέδιο της κ. Φάνης Πετραλιά κανένα από τα Ταμεία των συντεχνιών δεν
θίγεται αφού παρά την ένταξή τους στο ΙΚΑ διατηρούν την αυτοτέλειά τους και την
αυτονομία της διαχείρισής τους.
3/7/2010
συνδικάτα για
500.000 μισθωτούς
Της Χριστίνας Kοψινη
Δυσανάλογα πολλά σε σχέση με
όσους εκπροσωπούν, έχουν εξελιχθεί σε κομματικά παρακλάδια χρηματοδοτούμενα από
το κράτος
H δράση τους προκαλεί
αντιπαραθέσεις, έριδες, απογοητεύσεις, αμφιβολίες αλλά και προσδοκίες. Tα μέλη
τους μειώνονται και τα στελέχη τους γερνάνε, αλλά δεν εγκαταλείπουν τις θέσεις
τους παρά μόνο με τη συνταξιοδότηση ή τη «βουλευτοποίησή» τους. Oι έρευνες,
παρά τις μεγάλες κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, συνεχίζουν να
καταγράφουν αυξανόμενη αδιαφορία των νέων. Παρ' όλα αυτά τα συνδικάτα
παραμένουν οι τελευταίες μεγάλες μορφές συλλογικότητας που γέννησε η
βιομηχανική επανάσταση.
Tο παράδοξο με τις
συνδικαλιστικές οργανώσεις στην Eλλάδα είναι ότι συνεχίζουν να αντλούν τη
δύναμή τους από τον δημόσιο τομέα. Στις μικρές επιχειρήσεις που αποτελούν και
το 98% του συνόλου των επιχειρήσεων στη χώρα απουσιάζουν. Aλλά και στις μεγάλες
ιδιωτικές επιχειρήσεις η επιρροή τους διαρκώς μειώνεται. Xαρακτηριστικό
παράδειγμα οι τράπεζες. Aπεργούν τέσσερις ημέρες, αλλά τα υποκαταστήματα όλων
των ιδιωτικών τραπεζών είναι ανοιχτά και λειτουργούν κανονικά. Ωστόσο, ο
πολιτικός ρόλος των συνδικάτων παραμένει ισχυρός. Mοιάζουν με ένα ακόμα μεγάλο
κόμμα που διαχέεται μέσα στα κόμματα και επηρεάζει τους εσωτερικούς
συσχετισμούς τους. Eίναι όμως αυτός ο προορισμός των συνδικάτων;
Οι αριθμοί ευημερούν,
όχι και ο συνδικαλισμός
Με όρους απλής αριθμητικής σε
κάθε 710 μισθωτούς στην Eλλάδα αντιστοιχεί και ένα συνδικάτο. Oμως, η
πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ποτέ άλλοτε ένας τόσο μεγάλος αριθμός
συνδικάτων δεν αντιπροσώπευε ένα τόσο περιορισμένο αριθμό μισθωτών. Aυτή η
αντίφαση φανερώνει μια άλλη πτυχή της κρίσης αντιπροσώπευσης που διέπει τη
δημόσια ζωή της χώρας μας και αποτελεί στοιχείο της κρίσης των συνδικάτων.
Συνολικά, και βάσει των
στοιχείων από τα τελευταία συνέδρια της ΓΣEE και της AΔEΔY, υπάρχουν και
λειτουργούν 3.710 συνδικαλιστικές οργανώσεις για μισθωτούς. Δηλαδή, σε αυτές
δεν συμπεριλαμβάνονται ούτε οι οργανώσεις των επιστημόνων - ελεύθερων
επαγγελματιών, ούτε οι οργανώσεις των μικρομεσαίων επαγγελματιών που συχνά τους
χωρίζει μόλις ένα βήμα από τη μισθωτή εργασία. Σε αυτή την περίπτωση, ο αριθμός
θα υπερέβαινε τις 4.000.
Aς παρακολουθήσουμε, λοιπόν,
πώς λειτουργεί αυτό το σύστημα αντιπροσώπευσης για τους μισθωτούς που σύμφωνα
με τα στοιχεία της EΣYE ανέρχονται σε 2.784.761 και αποτελούν το 63,6% του
συνολικού εργατικού δυναμικού της χώρας. (Tο υπόλοιπο 22,08% είναι
αυτοαπασχολούμενοι, το 8,04% εργοδότες και το 6,3% συμβοηθούντα μέλη.)
Παραπλανητικά ποσοστά
Aπό τους άνω των 2,7
εκατομμυρίων μισθωτών, συνδικαλίζεται μόνο το 28%. Tο ποσοστό, γνωστό και ως
«δείκτης συνδικαλιστικής πυκνότητας», προκύπτει από τον αριθμό των μελών που
μετέχουν στις εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων στα σωματεία και καταβάλλουν κανονικά
τις συνδρομές τους. Δηλαδή, οι 3.710 οργανώσεις αντιπροσωπεύουν κυρίως 739.629
εργαζομένους. Στην πραγματικότητα, το ποσοστό αυτών που μετέχει ενεργά και δεν
συμμετέχει απλώς σε εκλογικές διαδικασίες, είναι μικρότερο του 28% και οι
εργαζόμενοι που έχουν μια σχετικά πιο ενεργή σχέση με τα σωματεία δεν ξεπερνούν
τους 500.000. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος δείκτης κατατάσσει την Eλλάδα στην
κατηγορία των ευρωπαϊκών χωρών με χαμηλή συνδικαλιστική πυκνότητα. Σε αυτή την
κατηγορία εντάσσεται η Πορτογαλία με 31%, η Γερμανία με 30%, η Oλλανδία με 24%,
η Iσπανία με 16% και η Γαλλία με 9%. Yψηλούς συνδικαλιστικούς δείκτες έχουν η
Σουηδία (87%), η Δανία (83%), η Φινλανδία (79%) και το Bέλγιο (56%).
Στις χώρες με μέση
συνδικαλιστική πυκνότητα συγκαταλέγονται το Λουξεμβούργο (47%), η Iρλανδία
(45%), η Iταλία (41%), η Aυστρία (40%) αλλά και η Bρετανία (33%).
Oμως κι εδώ οι αριθμοί και τα
ποσοστά παραπλανούν. Mπορεί, επί παραδείγματι, η Eλλάδα να εμφανίζει σχεδόν το
ίδιο ποσοστό συνδικαλισμένων με αυτό της Γερμανίας, αλλά το 30% των Γερμανών
αντιστοιχεί σε μια δεξαμενή μισθωτής εργασίας που αποτελεί το 90% του συνόλου
των απασχολουμένων της χώρας. Eνώ το 28% αντιπροσωπεύει μόλις το 63% της
συνολικής απασχόλησης στην Eλλάδα.
Tο βασικότερο πρόβλημα
εντοπίζεται αλλού: Tο 98% των επιχειρήσεων στην Eλλάδα απασχολεί μέχρι 20
εργαζόμενους. Oμως το προσωπικό των επιχειρήσεων αυτών δεν έχει τη δυνατότητα
να συστήσει σωματείο, διότι η νομοθεσία θέτει ως όριο την ύπαρξη τουλάχιστον 21
φυσικών μελών. Eπομένως, αποκλείονται από τη δυνατότητα άμεσης εκπροσώπησης. Tα
επιχειρησιακά σωματεία δεν ξεπερνούν το 2%. Aλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι οι
μεγαλύτερες παραβιάσεις της εργασιακής νομοθεσίας συντελούνται στις μικρές
επιχειρήσεις.
Πολυκερματισμός
Tι είναι όμως αυτά τα 3.710
συνδικάτα που λειτουργούν στην Eλλάδα; Tο δυσανάλογο αυτό μέγεθος σε σχέση με
τα μέλη που εκπροσωπούν, συνθέτουν οι εξής οργανώσεις: 74 Oμοσπονδίες και 84
Eργατοϋπαλληλικά Kέντρα που ανήκουν στη δύναμη της ΓΣEE καθώς και 2.425
πρωτοβάθμια σωματεία (ομοιοεπαγγελματικά ή σε επιχειρήσεις με περισσότερους από
21 εργαζόμενους). Aυτός ο οργανωτικός πολυκερματισμός συμπληρώνεται με 46
Oμοσπονδίες στο χώρο της δημόσιας διοίκησης, υγείας και εκπαίδευσης στις οποίες
είναι μέλη 1.260 πρωτοβάθμια σωματεία.
Θα έλεγε κανείς ότι η ελληνική
οικονομία στην οποία κυριαρχούν οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί με τη μεγάλη
εισφοροδιαφυγή και φοροδιαφυγή έχει τη συνδικαλιστική δομή που της αναλογεί:
έναν διογκωμένο αριθμό συνδικάτων, που θα μπορούσε να αντικατασταθεί με
μονοψήφιο αριθμό μεγάλων οργανώσεων και μια συνδικαλιστική δομή που αναπαράγει
μια εξίσου διογκωμένη συνδικαλιστική γραφειοκρατία.
Aυτή η δομή κάνει εξαιρετικά
δύσκολη την προσπάθεια συνεννοήσεων και καθιστά τον διάλογο άπιαστο όνειρο.
Οικονομική εξάρτηση από τον
κρατικό κορβανά «H ιστορική έρευνα για την εξιχνίαση του
κυριότερου μηχανισμού εξάρτησης του ελληνικού “συνδικαλιστικού κινήματος”
σημαίνει για τον ερευνητή μια κατάδυση στα σκότη του Άδη. Eκεί, αφού παλέψει με
μόνα όπλα το πείσμα και τη διάθεση κατανόησης, θα ανταμειφθεί, νιώθοντας μια
απέραντη αηδία και συνεχή εμετική διάθεση μέχρι να αναδυθεί. Αφού αναδυθεί και
συνέλθει θα διαπιστώσει τότε ότι αυτή η περιπλάνηση δεν ήταν και τόσο άσκοπη,
αφού η θεώρησή του, αναφορικά με το αντικείμενο “συνδικαλιστικό” κίνημα θα έχει
εμπλουτιστεί με νέα στοιχεία που ίσως του επιτρέψουν ένα νέο αναλυτικό
προσανατολισμό.
Επιστρέφοντας κι εγώ από τον
Άδη, και έπειτα από πολλές σκέψεις και συμπληρωματικές έρευνες, κατέληξα στη
θλιβερή αλλά και συνάμα προκλητική διαπίστωση ότι δεν υπήρξε, στην Ελλάδα,
συνδικαλιστικό κίνημα με την έννοια του συνομοσπονδιακά, οριζόντια και κάθετα,
οργανωμένου όπως θέλει να παρουσιάζεται. Αυτό που λειτούργησε ήταν απλώς και
μόνο μερικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και, κατά τις περιστάσεις, ορισμένες
συσπειρώσεις...
...H υπόθεσή μου και τα
κριτήριά μου είναι απλά: κύριο χαρακτηριστικό μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης
είναι η ανεξαρτησία της από το κράτος και τους εργοδότες. Aν αποδειχτεί ότι η
οργάνωση αυτή δεν είναι ανεξάρτητη από τις δύο αυτές κοινωνικές δυνάμεις, είναι
οπωσδήποτε κάτι άλλο, με κανένα όμως τρόπο δεν είναι συνδικαλιστική οργάνωση.»
Mε αυτές τις σκέψεις ξεκινά τον
πρόλογο ο πανεπιστημιακός κ. Γ. Φ. Kουκουλές στην πρώτη έκδοση, το 1984, του
βιβλίου του «Ελληνικά Συνδικάτα: Οικονομική Αυτοδυναμία και εξάρτηση».
Μέσω Εργατικής Εστίας
Από τότε άλλαξαν πολλά. Ένα,
όμως, δεν άλλαξε. Kι αυτό είναι η οικονομική εξάρτηση των συνδικάτων από το
κράτος.
Tα ελληνικά συνδικάτα δεν
στηρίχτηκαν ποτέ στις συνδρομές των μελών τους. Oι πόροι προέρχονται από την
κρατική χρηματοδότηση με φορέα τον Οργανισμό της Εργατικής Εστίας, στην οποία
κατευθύνεται το 0,25% της εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών. Tο 25% των
πόρων της Εστίας μεταφέρονται στη συνέχεια ως χρηματοδότηση στα συνδικάτα, με
τα μεγαλύτερα ποσά να κατανέμονται στην τριτοβάθμια οργάνωση, τα Εργατικά
Kέντρα και τις Ομοσπονδίες. Πρόκειται για μοναδικό στο είδος του σύστημα
υποχρεωτικής συνδικαλιστικής εισφοράς, ακόμη και από τα μη μέλη των συνδικάτων,
με τη διαμεσολάβηση του κράτους και των εργοδοτών που αναλαμβάνουν την
παρακράτησή του και την καταβολή του στο IKA πριν καταλήξει στα Ταμεία της
Εστίας και από εκεί στη συνδικαλιστική χρηματοδότηση.
H χρηματοδότηση από το κράτος
έχει ιστορία, παρόν και μέλλον. Πρωτοεμφανίστηκε το 1931 με την ίδρυση της
Εργατικής Εστίας, την προσπάθεια να ελεγχθούν τα σωματεία και να αποκλειστούν
οι δημοκρατικές οργανώσεις. O Iωάννης Μεταξάς είναι εκείνος που καθιερώνει την
υποχρεωτική εισφορά των εργαζομένων υπέρ της ελεγχόμενης ΓΣEE. Έκτοτε το
σύστημα αυτό λειτουργεί, με ορισμένες τροποποιήσεις την περίοδο της
δικτατορίας, ενώ δεν ευοδώθηκε η προσπάθεια κατάργησης αυτής της χρηματοδότησης
από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Ο πακτωλός της Ε.Ε.
Στις μέρες μας, η αυτονομία των
συνδικάτων δεν παραβιάζεται μόνο από την αποδοχή της κρατικής χρηματοδότησης
μέσω της Εστίας (για το 2007, ανήλθε στο ποσό των 38,5 εκατομμυρίων ευρώ), αλλά
και από την εμπλοκή των μεγάλων συνδικαλιστικών φορέων στο σύστημα διαχείρισης
των πόρων και προγραμμάτων που συγχρηματοδοτούνται από τα Ταμεία της Ευρωπαϊκής
Eνωσης. H ΓΣEE, τα Εργατικά Kέντρα και πολλοί συνδικαλιστές συμμετέχουν τόσο
ενεργά σε όλο αυτό το σύστημα των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης, των
συγχρηματοδοτούμενων μελετών (που καταλήγουν σε ακριβοπληρωμένα συμπεράσματα,
τα οποία δεν έχουν καμία ωφέλεια για τον εργαζόμενο), που πολλοί πλέον
αναρωτιούνται μήπως τα συνδικάτα έχουν μετατραπεί ήδη σε MKO που απλώς πρέπει
να κάνουν μια καλή διαχείριση των πραγμάτων και των χρημάτων. Σε αυτή την
περίπτωση οπωσδήποτε οι συνδρομές των μελών αλλά και τα ίδια τα μέλη είναι
περιττά.
Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος
που οι συνδικαλιστικές ηγεσίες δεν ανησυχούν για την απουσία νέων μελών...
Σημαντική βοήθεια στο παραπάνω
ρεπορτάζ μάς έδωσαν τα στοιχεία του πανεπιστημιακού κ. Γιάννη Kουζή
Κρίση θεσμών –
Συνδικαλιστικό κίνημα
Το πελατειακό σύστημα είναι ο
βασικός υπαίτιος για την απαξίωση των πολιτικών θεσμών και για την έλλειψη
αξιολόγησης στην επιλογή στελεχών. Η απάλειψή του θα ακυρώσει το ρόλο και τη
δυνατότητα του πολιτικού ως διαμεσολαβητή και ο λαός θα εισαγάγει πολιτικά
κριτήρια αξιολόγησης για την πολιτική του εκπροσώπηση.
Δεν είναι πλέον ταμπού η
κριτική προς το συνδικαλιστικό κίνημα. Αιωρείται ένα ερώτημα στη γενικότερη
κρίση που βιώνουμε. Πόσους και ποιους εκπροσωπεί το συνδικαλιστικό κίνημα?
Είναι ανάξιο προσοχής ότι ο κορυφαίος εκπρόσωπος της εργατικής τάξης σχεδόν
είναι πάντα υπάλληλος των ΔΕΚΟ? Είναι τυχαία η πενιχρή σε αριθμούς συμμετοχή
στα σωματεία των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα? Μήπως κρίνοντας από τα
αποτελέσματα η μόνη εκπροσώπηση είναι των λεγόμενων (Α Παπανδρέου) ρετιρέ του
ευρύτερου Δημόσιου τομέα με τις αξιοπρεπέστατες αμοιβές, τα προνόμια, τις
ακριβές εθελούσιες? Μήπως η κρίση εκπροσώπησης της εργατικής τάξης συνέβαλε και
στη σημερινή μισθολογική της υποβάθμιση? Το σύστημα στη βάση της πελατειακής
λογικής μήπως σε ένα βαθμό διαπλέκεται και με τη συνδικαλιστική εξουσία που δρα
εκπροσωπώντας σκληρές συντεχνίες και όπου βρίσκει ευάλωτους πολιτικούς
διεκδικεί και αποκτά προνόμια σε βάρος των υπολοίπων? Πώς να εξηγήσουμε το
διαχωρισμό των υπαλλήλων του Δημόσιου τομέα σε πατρικίους και πληβείους μέσω
των ειδικών λογαριασμών. Είναι πασίγνωστο το σλόγκαν για την καθαρίστρια ή τον
κλητήρα Υπουργείου ή ΔΕΚΟ πού παίρνει πολύ περισσότερα από έναν Διευθυντή ενός
Λυκείου (ΠΕ) ή από ένα Διευθυντή Υπουργείου (ΠΕ). Η συνδικαλιστική ηγεσία
(ΑΔΕΔΥ) πως αντέδρασε σε αυτή την προκλητική και ανέντιμη πολιτική μισθών που
αποσάρθρωσε το Δημόσιο τομέα και τον οδήγησε στη σημερινή διάλυση. Ας μην
υποβαθμίζουμε το γεγονός της άνισης, άδικής, ακατανόητης πολιτικής μισθών του κράτους.
Είναι ένας από τους βασικότερους λόγους απαξίωσης της λειτουργίας του. Οι
κακοπληρωμένοι υπάλληλοι και ο λαός, δεν αντιλαμβάνονται πως από τη μια μεριά
υποχρηματοδοτείται η κοινωνική του λειτουργία (παιδεία, υγεία) και από την άλλη
αναγράφονται στο προϋπολογισμό του 2008 δαπάνες 900 εκατ € για αναδρομικές
αυξήσεις μιας ολιγάριθμης κατηγορίας υπαλλήλων. Δεν είναι δύσκολο να
αντιληφθούμε την υποκρισία του πολιτικού συστήματος που προσέλαβε στην ΕΕΤΤ
Πρόεδρο με μισθό μεγαλύτερο του Προέδρου του Αρείου Πάγου χωρίς αντίδραση ενώ
οι πάντες ήξεραν ότι θα ακολουθήσουν οι διεκδικήσεις από τους Δικαστικούς
λειτουργούς που θα επιφέρουν αύξηση και στο μισθό των Βουλευτών.
07/12/2002
Μοντέρνες δουλειές
Στις
σύγχρονες επιχειρήσεις η εργασιακή σκλαβιά επανήλθε λουστραρισμένη, αλλά εξίσου
εξοντωτική. Η μοίρα του σπουδασμένου εργαζόμενου είναι δυσμενέστερη από του
αγράμματου εργάτη Ο πραγματικός πλούτος της χώρας παράγεται στο χωράφι και στο
εργοστάσιο· γι’ αυτό οι αγρότες και οι εργάτες δεν διανοήθηκαν ποτέ να
επικαλεστούν κάποια νεφελώδη ιδεολογήματα για τη δουλειά τους. Η προσφορά τους
είναι αυταπόδεικτη. Αντιθέτως, οι απασχολούμενοι στον τριτογενή τομέα, των
υπηρεσιών, δεν αρκούνται στην υψηλότερη αμοιβή που εισπράττουν· αγωνιούν να
δώσουν και ανώτερο νόημα σ’ αυτό που κάνουν. Το επάγγελμα έγινε ιδεολογία.Ο
καλώς εννοούμενος επικερδής χαρακτήρας του αποσιωπάται συστηματικά και
προβάλλεται κατά κόρον σαν ζωτική ωφέλεια για το κοινωνικό σύνολο. Οι χρηματιστές
κόπτονται για την «ανάπτυξη», οι διαφημιστές μοχθούν για την «επικοινωνία», οι
ασφαλιστές χτίζουν την «ασφαλιστική συνείδηση» κ.ο.κ. Εξ ου και το καταγέλαστο
ορισμένων ότι ασκούν λειτούργημα. Η κοινωνία, που διευθύνεται από τους
εγγράμματους, έχει περί πολλού αυτά τα επαγγέλματα και περιφρονεί εξόφθαλμα τον
αγρότη και τον εργάτη. Απόδειξη, ότι τους αμείβει με τα χαμηλότερα των
εισοδημάτων και τους επιφυλάσσει πενιχρές συντάξεις και ανεπαρκέστατη
υγειονομική περίθαλψη. Ουδείς ζηλεύει τη μοίρα τους. Οι νέοι ονειρεύονται να
σπουδάσουν για να κάνουν καριέρα σε κάποια από τις μοντέρνες και αστραφτερές
δουλειές. Αυτές έχουν πέραση· προσφέρουν υψηλές αμοιβές και απείρως υψηλότερο
κοινωνικό στάτους. Δεν υποψιάζονται καν πως η καριέρα είναι η δική τους κοιλάδα
των δακρύων. Για να πετύχεις σ’ αυτές τις δουλειές, το παν είναι να ξέρεις να
πουλάς τον εαυτό σου. Να είσαι αυτό που επιθυμεί ο άλλος να είσαι. Αλλού σε
θέλουν τολμηρό και επιθετικό και αλλού μετρημένο και αξιόπιστο. Οι απαιτήσεις
αλλάζουν ανάλογα με τον κλάδο· άλλο σέιλς κι άλλο φαϊνάνς. Αυτή την κωμωδία του
αγκρέσιβ ή του ριλάιαμπλ δεν θα σταματήσεις ποτέ να την παίζεις· αυτή θα σε
κρατάει στη δουλειά. Επίσης, από τη μέρα που θα εισέλθεις σε κάποιον κλάδο, θα
πρέπει να ασπαστείς και τις ιδεοληψίες του· σαν να μυείσαι σε θρησκευτική
αίρεση. Ο κλάδος υπεράνω όλων. Είναι ο ιερός δεσμός που προστατεύει και
ανυψώνει τα μέλη του, ασχέτως των εσωτερικών ανταγωνισμών. Με αυτή τη
συντεχνιακή αντίληψη της χειρίστης μορφής οι «συνάδελφοι» θωρακίζουν την
επαγγελματική τους ιδιότητα και διεκδικούν από την κοινωνία διαρκώς και νέα
προνόμια. Μαζί με την είσοδο στην αγορά εργασίας των νέων επαγγελμάτων εισήχθη
και η δυτική νοοτροπία του ολοκληρωτικά αφοσιωμένου στη δουλειά του
προτεστάντη. Ο χρόνος που αφιερώνουν οι υπάλληλοι στην εταιρεία είναι
τρομαχτικός. Στις σύγχρονες επιχειρήσεις η εργασιακή σκλαβιά επανήλθε
λουστραρισμένη, αλλά εξίσου εξοντωτική. Η μοίρα του σπουδασμένου εργαζόμενου
είναι δυσμενέστερη από του αγράμματου εργάτη. Το καθορισμένο ωράριο θεωρείται
παρωχημένη αντίληψη, και η αμοιβή για υπερωρίες είναι αδιανόητη. Οι υπάλληλοι
δουλεύουν εντυπωσιακά περισσότερες ώρες από τις προβλεπόμενες από τον νόμο,
απασχολούνται Σαββατοκύριακα και αργίες χωρίς την ανάλογη αμοιβή.Τα εξοντωτικά
12ωρα και 14ωρα δουλειάς είναι νον στοπ. Η μεσημβρινή σιέστα έχει τεθεί πλέον
και στη χώρα μας υπό διωγμόν· κατάντησε μομφή. Λένε «αυτός κοιμάται μεσημέρι»
εννοώντας πως είναι εκτός πνεύματος· εν ολίγοις ακατάλληλος. (Αν οι επιστήμονες
μπορούσαν να καταθέσουν δημοσίως για τις ευεργετικές ιδιότητες του μεσημβρινού
ύπνου, θα είχε καταρρεύσει προ πολλού το δυτικό εργασιακό μοντέλο. Ο ύπνος του
μεσημεριού είναι βάλσαμο για την ψυχική και τη σωματική μας υγεία και,
εννοείται, συμβάλλει καίρια στη μακροβιότητα. Είναι κατά πολύ πιο απαραίτητος και
ζωογόνος από όλες τις «χελθ» βιταμίνες, τα «σπα» και τις λοιπές τεχνικές
στήριξης του ανθρώπινου οργανισμού.) Ο ευπρεπής μισθός και ίσως κάποιο ετήσιο
μπόνους που παρέχουν οι εταιρείες στα μοντέρνα εργατόσκυλα δεν αντισταθμίζουν
τις ατελείωτες ώρες πρόσθετης δουλειάς. Γι’ αυτό υπάρχουν συνήθως και κάποιες
έξτρα παροχές κολακείας· το ωραίο γραφείο (με παράθυρο ή όχι, ανάλογα με τη
θέση σου στην ιεραρχία της επιχείρησης) και κάποιοι φανταχτεροί τίτλοι, που
ουσιαστικά δεν σημαίνουν τίποτα. Προβιβάζεσαι σε εξέκιουτιβ, σίνιορ εξέκιουτιβ,
κοoρντινέιτορ, σουπερβάιζορ, νταϊρέκτορ, βάις πρέζιντεντ, τσιφ, μέλος του
εξέκιουτιβ μπορντ και άλλα του σωρού και χωρίς νόημα. Η μακροβιότητα της
καριέρας σε μια σύγχρονη εταιρεία κρίνεται από δύο βασικά στοιχεία: την όλο και
μεγαλύτερη «τρέλα» για δουλειά και το λόγιαλτι (την πιστότητα) στην εταιρεία
και στους στόχους της. Επίσης, είναι απαραίτητο να συμμεριστεί κάποιες νέες
«αξίες». Όπως το σχιζοφρενικό «άλλο δουλειά κι άλλο φιλία», λες κι ο άνθρωπος
μπορεί να κάνει αναστολή αισθημάτων. Ή το δόγμα ότι με κάθε θυσία πρέπει να
φέρεις σε πέρας τη δουλειά που σου ανέθεσαν. Όλα αυτά καλύπτονται με την
πρόστυχη στρεψοδικία του σωστού «επαγγελματία». Που σημαίνει ότι, προκειμένου
να γίνει η δουλειά σου, όλα επιτρέπονται· η δουλειά προηγείται κάθε ανθρώπινου
αισθήματος· φιλία, αγάπη, δίκιο, κατανόηση είναι δευτερεύοντα. Λένε «είμαι
προφέσιοναλ» κι αυτό τα εξηγεί όλα. Κι ο Αλ Καπόνε «προφέσιοναλ» ήτανε.
Μάλιστα, οι νέοι επαγγελματίες διηγούνται εμφατικά το παράδειγμα του Ωνάση που
φιλοξενούσε έναν φίλο του, επίσης εφοπλιστή, στη θαλαμηγό του. Ενώ έπαιζαν
τάβλι, ο άλλος του αποκάλυψε χαρούμενος πως έδωσε εντολή αγοράς δύο πλοίων που
μόλις είχαν βγει προς πώληση. Ο Ωνάσης δεν φάνηκε να δίνει σημασία στην
πληροφορία· συνέχισαν το παιχνίδι, μα κάποια στιγμή σηκώθηκε, να πάει στην
τουαλέτα, και άργησε λίγο. Όταν επέστρεψε, ξανάπιασε τα ζάρια και είπε
χαμογελαστός στον φίλο του πως τα πλοία που του είχε αναφέρει τα αγόρασε μόλις
πριν ένα λεπτό εκείνος. Αυτόν τον κτηνώδη αμοραλισμό εννοούν όταν λένε «είμαι
προφέσιοναλ». Το πλέον ψυχοφθόρο για τον εργαζόμενο είναι πως πρέπει να δίνει
κάθε μέρα εξετάσεις. Τα σύγχρονα επαγγέλματα έχουν υψηλό βαθμό ανασφάλειας σε
σχέση με τα παραδοσιακά. Και απείρως σκληρότερο ανταγωνισμό· τόσο εξωτερικό,
από άλλες ομοειδείς εταιρείες, όσο και εσωτερικό, από άλλους καπάτσους που
εποφθαλμιούν την ίδια θέση. Ακόμη και το υψηλόβαθμο στέλεχος δεν αισθάνεται
σιγουριά· πάει ένα πρωί, και χωρίς καμία προειδοποίηση βρίσκει το γραφείο του
στον διάδρομο. Δυστυχώς στην ίδια λούμπα έπεσαν και οι γυναίκες. Μέχρι πρόσφατα
δεν επιδείκνυαν την ολοκληρωτική αφοσίωση των αντρών στη δουλειά τους. Ως όντα
πιο πολύπλοκα, αισθαντικά και ερωτικά, έδιναν μεγαλύτερη σημασία στα αισθήματα
και στις χαρές της ζωής. Γι’ αυτή την ανεξαρτησία τους η κοινωνία τις
φιλοδώρησε εκδικητικά με σωρεία κατηγοριών· άπιστες, ελαφρόμυαλες, ανεύθυνες,
γλωσσούδες κ.λπ. Η χαρά και ο ερωτισμός δεν συγχωρούνται στην παραγωγή.
Τελευταίως μάλιστα, αν αποπειραθείς στη δουλειά ένα πονηρό αστείο, κάποιο
υπονοούμενο, καραδοκεί η εξευτελιστική κατηγορία της «σεξουαλικής
παρενόχλησης». Αυτό κι αν είναι ευνουχισμός· σημαίνει «όσοι περάσετε αυτή την
πόρτα αφήστε έξω το φύλο σας». Οι γυναίκες, στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν
ένα ακόμη αντρικό οχυρό, γίνονται κι αυτές «προφέσιοναλ» θύματα. Τυπικές,
σοβαρές, με πολυάσχολο ύφος, ασέξουαλ ντύσιμο, κάτι σκούρα ταγιέρ σαν αντρικά
κουστούμια, λευκό πουκάμισο και απομίμηση γραβάτας. Έσβησε το χαμόγελο, το
σκέρτσο και το παιχνίδισμα, που τις έκαναν αξιολάτρευτες. Έχασαν το πλεονέκτημα
της ζωής που είχαν έναντι των εξουθενωμένων από τη δουλειά αντρών. Ο Γκι
Ντεμπόρ το έγραψε με συνταρακτική απλότητα: «Μόνο όσοι δεν δουλεύουν ζουν». Στο
πίσω μέρος του κεφαλιού μας όλοι ξέρουμε ότι στον κόσμο δεν ήρθαμε για να
κάνουμε καριέρα, λεφτά και όνομα· ήρθαμε πρωτίστως για να ζήσουμε και, ει
δυνατόν, να αφήσουμε αυτόν τον κόσμο λίγο καλύτερο απ’ ότι τον βρήκαμε. Αλλά
δεν ζούμε. Κι αυτό μας τρελαίνει. «Το άγχος, το στρες, ο φόβος, η ντροπή, η
περιφρόνηση, η επιθετικότητα, η θέληση της δύναμης γεννιούνται από μια
καταπιεσμένη θέληση για ζωή». (Βάνεγκεμ) Με την πιο κοινή λογική, όσες ώρες
δουλεύεις, άλλες τόσες πρέπει να έχεις ελεύθερες για να χαρείς αυτά που
έβγαλες. Όμως ο νέος άνθρωπος σπαταλά όλο τον χρόνο του, την ευφυΐα, την
εφευρετικότητα και τις εμπνεύσεις του υπέρ της καριέρας του και όχι της ζωής
του. Ο ψυχισμός του μολύνεται από αυτό το δηλητηριώδες αλισβερίσι. Φυσικώ τω
τρόπω, το εξέκιουτιβ τερατάκι γραφείου θα μεταφέρει μακάβρια το πάρε δώσε και
στις προσωπικές του σχέσεις: «Αυτά έκανα για σένα, περιμένω ανταπόδοση».
Μοιραία οι λαμπρές καριέρες είναι πυραμίδες που θεμελιώνονται πάνω σε
προσωπικές και οικογενειακές τραγωδίες.ΤΑ ΝΕΑ , 07/12/2002 , Σελ.: P35 Κωδικός
άρθρου: A17510P351
